Μαμά: «H μητρική αγάπη είναι το καύσιμο που ωθεί ένα συνηθισμένο άτομο, να καταφέρει το ακατόρθωτο» – Ένα μικρό αφιέρωμα
Μαμά Η Γιορτή της Μητέρας είναι μια ημέρα προς τιμήν της μητρότητας.
Μαμά: Η Γιορτή της Μητέρας έχει τις ρίζες της στη λατρεία της μητέρας Γης, σύζυγο του Ουρανού, η προσωποποίηση της φύσης, που γεννά όλο τον κόσμο και λατρεύεται σαν η υπέρτατη θεότητα. Η λατρεία πέρασε στην πορεία στην κόρης της Γης Ρέας, σύζυγο και αδερφή του Κρόνου.
Photo by Liana Mikah on Unsplash
Η Ρέα λατρεύεται σαν η «Μητέρα των Θεών», καθώς φαίνεται να είναι η πρώτη, που γέννησε με τοκετό και ανάθρεψε τα παιδιά της με μητρικό γάλα. Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν τιμές στη Ρέα κάθε άνοιξη, καθώς ήταν και θεά της γης και της γονιμότητας.
«Τη στιγμή που γεννιέται ένα παιδί, γεννιέται μαζί και η μητέρα. Δεν υπήρχε πριν. Η γυναίκα υπήρχε, αλλά η μητέρα, όχι. Η μητέρα είναι κάτι εντελώς νέο» – Rajneesh
Η ιδέα της Ημέρας της Μητέρας στη σύγχρονη εποχή, ανήκει όμως στην αμερικανίδα κοινωνική ακτιβίστρια Άννα Μαρία Τζάρβις (1864-1948) που είχε πρώτη την πρωτοβουλία να καθιερωθεί μια ιδιαίτερη ημέρα προς τιμή της μητέρας. Οι προσπάθειες που έκανε για την καθιέρωσή της ευοδώθηκαν τελικά στις 9 Μαΐου του 1914, όταν ο τότε αμερικανός πρόεδρος Γούντροου Γουίλσον υπέγραψε προκήρυξη, σύμφωνα με την οποία η Ημέρα της Μητέρας καθιερωνόταν ως εθνική εορτή τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου, ως ημέρα «δημόσιας έκφρασης αγάπης προς τις μαμάδες».
(AP Photo)
Η ανάγκη της Jarvis για την τιμητική αυτή της μητρότητας προέκυψε όμως, από την προσωπική τραγωδία της: Από τα 13 της παιδιά, μόλις τα 4 κατάφεραν να φτάσουν έως την εφηβεία. Πέθαναν από ασθένειες κοινές της εποχής (ιλαρά, τυφοειδή πυρετό, διφθερίτιδα), απώλειες που ενέπνευσαν την Jarvis να αναλάβει δράση ώστε να βοηθήσει την κοινότητά της στη μάχη κατά των παιδικών ασθενειών.
Mother And Child, Mary Cassatt, Private Collection
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία και στην Ελλάδα η γιορτή της μητέρας συνδέθηκε με την εορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου). Τότε η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την Παναγία με τον Ιωσήφ που πηγαίνουν τον 40ήμερο Ιησού στο Ναό για ευλογία. Να “σαραντίσει”, με σύγχρονη ορολογία. Μια κίνηση που ακόμα σήμερα κάνουν οι χριστιανές μητέρες (Σαραντισμός). Ο παράλληλος εορτασμός της μητέρας ξεκίνησε το 1929 με προφανή τον συμβολισμό. Όμως κατά την δεκαετία του 1960, ο εορτασμός ατόνησε και ενισχύθηκε η δυτικόφερτη συνήθεια εορτασμού της 2ης Κυριακής του Μαΐου. Η εκκλησία όμως επιμένει στην παλαιά ημέρα εορτασμού και διοργανώνει σχετικές εκδηλώσεις.
Υπάρχουν στον κόσμο τόσες πολλές μητέρες, τόσο διαφορετικές, καθεμία για ένα παιδί που γεννιέται. Όμως όταν μια μαμά κρατάει στην αγκαλιά της το μωρό της, η εικόνα είναι πάντα η ίδια.
Η μητέρα έχει αποθεωθεί μέσα από την τέχνη και μας έχει δώσει εξαιρετικά έργα, ζωγραφικής, μουσικής, ποίησης.
Πορτρέτο της μητέρας του Βίνσεντ Βαν Γκογκ
Το τραγούδι του Χατζηδάκη σε στίχους Νίκου Γκάτσου «Ένας ευαίσθητος ληστής» είναι ένα από τα πιο συγκινητικά τραγούδια για την αγάπη της μητέρας.
Αλλά και η ποιητική ανθολογία είναι πλούσια σε έργα αφιερωμένα στη μάνα, με βάση πάντα και τα προσωπικά βιώματα του κάθε ποιητή.
Γιάννης Ρίτσος, Η μητέρα μου (από τον “Ορέστη”)
«…Κ’ η φωνή της μητέρας, πόσο σύγχρονη, καθημερινή, σωστή, –
μπορεί να προφέρει φυσικά τα πιο μεγάλα λόγια
ή και τα πιο μικρά, στην πιο μεγάλη σημασία τους, όπως:
“μια πεταλούδα μπήκε απ’ το παράθυρο”,
ή: “ο κόσμος είναι ανυπόφορα υπέροχος”,
ή “θα χρειαζόταν πιότερο λουλάκι στις λινές πετσέτες”,
ή “μου διαφεύγει μια νότα απ’ αυτήν την ευωδιά της νύχτας”,
και γελάει, ίσως για να προλάβει κάποιον που μπορούσε να γελάσει –
Αυτή η βαθιά της κατανόηση κ’ η τρυφερή επιείκεια
για όλους και για όλα (σχεδόν μια περιφρόνηση), –
τη θαύμαζα πάντα και την τρόμαζα
μ’ αυτή την ενσυνείδητη, υψηλή περηφάνια της,
αναμιγνύοντας το μικρό, πονηρό, πολυδιάστατο γέλιο της,
με το μικρό κρότο του σπίρτου και τη φλόγα του σπίρτου,
καθώς άναβε την λάμπα της τραπεζαρίας,
κ’ ήταν εκεί, φωτισμένη απ’ τα κάτω,
μ’ εντοπισμένο πιο ισχυρό το φωτισμό το ευθύγραμμο πηγούνι της
και στα λεπτά, παλλόμενα ρουθούνια της, που για λίγο
σταματούσαν ν’ ανασαίνουν και στένευαν
σαν για να μείνει κοντά μας, να σταθεί, ν’ ακινητήσει
μη διαλυθεί σα μια στήλη γαλάζιος καπνός στις πνοές της νύχτας,
μην την πάρουν τα δέντρα με τα μακριά κλαδιά τους, μη φορέσει
τη δαχτυλήθρα ενός άστρου για ένα απέραντο εργόχειρο –
Έτσι έβρισκε πάντα η μητέρα την πιο ακριβή της κίνηση και στάση
ακριβώς τη στιγμή της απουσίας της, – πάντα φοβόμουνα
μήπως χαθεί απ’ τα μάτια μας, μήπως αναληφθεί καλύτερα, –
όταν έσκυβε να δέσει το σανδάλι της που άφηνε απ’ έξω τα υπέροχα
βαμμένα, κυκλαμένια νύχια της ή όταν διόρθωνε
τα μαλλιά της μπροστά στο μεγάλο καθρέφτη με μια κίνηση
της παλάμης της τόσο χαριτωμένη, νεανική κι ανάλαφρη
σα να μετακινούσε – τέσσερα αστέρια στο μέτωπο του κόσμου,
σα να ‘βαζε να φιληθούν δυο μαργαρίτες πλάι στην κρήνη
ή σα να κοίταζε με τόλμη στοργική δυο σκυλιά
να κάνουν έρωτα καταμεσίς του σκονισμένου δρόμου
σ’ ένα καυτό, θερινό μεσημέρι.
Τόσο απλή και πειστική ήταν η μητέρα,
επιβλητική κι ανεξερεύνητη.» […]
