Πέθανε ο εικαστικός Κωνσταντίνος Ξενάκης σε ηλικία 89 ετών
Κωνσταντίνος Ξενάκης: Ένας διεθνής, κοσμοπολίτης εικαστικός με σπουδαίο και παρεμβατικό έργο.
Κωνσταντίνος Ξενάκης: Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης ήταν ποιητής, γλύπτης και ζωγράφος, καλλιτέχνης της ελληνικής διασποράς.
Γεννήθηκε το 1931 στο Κάιρο, όπου έκανε και τα πρώτα του βήματα στη ζωγραφική. Στην ηλικία των 21 ετών έφυγε για το Παρίσι όπου σπούδασε διακόσμηση εσωτερικών χώρων και αρχιτεκτονική έως το 1961 στην École Supérieure des Arts Modernes και στην Académie de la Grande Chaumière. Κατά την δεκαετία του 1970 υπήρξε καθηγητής των καλών τεχνών στο Παρίσι και το Βερολίνο, ενώ μετέπειτα πραγματοποίησε πολλές εκθέσεις διεθνώς. Από το 1980 και έπειτα αρχίζει να χρησιμοποιεί όλο και περισσότερα σημεία και σύμβολα επί των έργων του, παρμένα από τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, ελληνικό και φοινικικό αλφάβητο, αλλά και ιαπωνικούς χαρακτήρες, υποβαλλόμενα από χρωματικές ποικιλίες.
Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε στη Σουηδία (1969, Sôdertalje Konsthal). Δίδαξε στο Βερολίνο και στο Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκε το 1973. Παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ελλάδα το 1971, μέσα στην δικτατορία των συνταγματαρχών, στο Ινστιτούτο Γκαίτε, στην Αθήνα. Η έκθεση του είχε λειτουργήσει σαν μια τολμηρή παρέμβαση σε καλλιτεχνικό και πολιτικό επίπεδο. Το έργο του Κωνσταντίνου Ξενάκη βρίσκεται σε διάλογο με το πολιτιστικό παρελθόν, η προσωπική του ποιητική σημειολογία δανείζεται στοιχεία από τη σύγχρονη ζωή, αλλά και από συστήματα γραφής παλιών πολιτισμών.
Το 1986 έγινε μέλος του Τάγματος των Ταγμάτων και των Τεχνών στη Γαλλία, και το 1996 του απονεμήθηκε το βραβείο Ντελμά. Άσκησε κριτική στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης και των επιπτώσεων της. Στην Ελλάδα, κάποια από τα έργα του φιλοξενούνται στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών και το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, ενώ ένα από τα έργα του «Εντολές ΗΗΒ» (ακρυλικό σε μουσαμά διαστάσεων 100Χ81) κοσμούσε ως ο κεντρικός πίνακας το πρωθυπουργικό γραφείο κατά την θητεία του Αλέξη Τσίπρα.
Εγκατάσταση του Κωνσταντίνου Ξενάκη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Το 1996, τιμώντας την αιγυπτιώτικη καταγωγή του, παρουσίασε στην Αλεξάνδρεια και στο Κάιρο αναδρομική έκθεση με τίτλο «Η Επιστροφή του Καλλιτέχνη, 1958-1996». Στην Ελλάδα εκθέτει σε τρία μέρη την αυτοβιογραφική σειρά με τίτλο «Το βιβλίο της ζωής (1995, 1997, 2003)», ενώ το 2003 έγινε και αναδρομική παρουσίαση έργων του της τελευταίας εικοσαετίας (Κ.Μ.Σ.Τ., Θεσσαλονίκη). Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει δύο μονογραφίες για το έργο του, το 1995 και το 2009.
Για την επιλογή του έργου από τον Αλέξη Τσίπρα στο Μαξίμου
«Αν συναντούσα τον Αλέξη Τσίπρα θα του έλεγα ευχαριστώ που με τίμησε διαλέγοντας να τοποθετήσει έργο μου στο γραφείο του στο Μέγαρο Μαξίμου αποδεικνύοντας ότι – επιτέλους – σ’ αυτόν τον τόπο μπορεί να υπάρξει αξιοκρατία. Δεν έχουμε γνωριστεί, ιδωθεί και συναντηθεί ποτέ…» είχε πει. Στην ερώτηση γιατί θεωρεί ότι ο πρώην πρωθυπουργός επέλεξε το έργο του, είχε πει: «Μπορώ να πω ότι καταλαβαίνω το λόγο. Το έργο αυτό καυτηριάζει το χαοτικό τρόπο της μετάδοσης της πληροφορίας σήμερα. Διερωτώμαι αν στη μετάδοση αυτή και κυρίως μέσα από τα ΜΜΕ υπάρχει διάλογος ή μονόλογος. Είναι ένα σύστημα που εφαρμόζεται σε όλα τα μέρη του κόσμου και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Σ’ αυτόν τον τόπο όλα λειτουργούν βάσει οικογενειοκρατίας, από την πολιτική έως την τέχνη. Νιώθεις πως κάτι αλλάζει, λοιπόν, όταν συνειδητοποιείς ότι αυτή η ασθένεια αρχίζει να περνάει. Στην Ελλάδα δε έχω καμία οικογένεια κι επειδή περνώ ένα μεγάλο μέρος του χρόνου μου στο εξωτερικό, υπάρχουν φορές που σ’ αυτή τη χώρα νιώθω ξένος» είχε πει στο The Toc.
Το έργο που είχε επιλέξει ο Αλέξης Τσίπρας για το γραφείο του στο Μαξίμου, ήταν το Εντολές ΗΗΒ (ακρυλικό σε μουσαμά διαστάσεων 100Χ81), έργο με έντονους συμβολισμούς. Ο Ξενάκης το δημιούργησε το 1991 ασκώντας κριτική στον τρόπο που διοχετεύεται η πληροφορία.
